Zaślubiny Polski z morzem. Mijają 102 lata od odzyskania dostępu do Bałtyku

i

Autor: pomorskie.eu

Zaślubiny Polski z morzem. Mijają 102 lata od odzyskania dostępu do Bałtyku

2022-02-10 9:06

Jedną z najważniejszych dat w historii Pomorza jest 10 lutego 1920 r. Tego dnia w Pucku odbywają się uroczystości rocznicowe, które nawiązują do zaślubin Polski z morzem sprzed ponad 100 lat. W ramach obchodów będą m.in.: uroczyste odniesienie flagi państwowej, msza święta w kościele pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła i złożenie kwiatów pod pomnikiem gen. Hallera w porcie rybackim. Przygotowano też okolicznościową wystawę Polska morska Niepodległa.

W uroczystościach wezmą udział samorządowcy oraz mieszkańcy.

Okolicznościowa wystawa

Ekspozycja składa się z 11 plansz przypominających najważniejsze fakty i postacie związane z uzyskaniem przez Polskę dostępu do morza. Umieszczono na nich archiwalne zdjęcia i dokumenty, a merytoryczne teksty obejmują tematy od losów żaglowców pływających pod polską banderą, przez tworzenie marynarki handlowej i wojennej, aż po budowę infrastruktury portowej. Wystawa przeznaczona jest m.in. dla jednostek samorządu terytorialnego, instytucji kultury, szkół, organizacji pozarządowych i wszystkich chcących świętować kolejną rocznicę zaślubin Polski z Morzem. Została zorganizowana we współpracy z Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni oraz miasta Torunia.

Haller przybył z Torunia do Gdańska

Generał Józef Haller wyjechał z Torunia 10 lutego 1920 r. pięć minut po północy, aby około 9.00 w Gdańsku spotkać się z pomorską Polonią. W pociągu jechali z nim m.in. minister spraw wewnętrznych Stanisław Wojciechowski (późniejszy prezydent Polski) i dr Stefan Łaszewski, wojewoda pomorski, który przed wojną siedzibę miał w Toruniu. Na gen. Hallera czekały tłumy Polaków mieszkających w Gdańsku, lokalne władze i nowa administracja województwa pomorskiego. Podczas spotkania na dworcu dwie platynowe obrączki gen. Józefowi Hallerowi wręczył pierwszy starosta pomorski, prawnuk twórcy „Mazurka Dąbrowskiego” dr Józef Wybicki. Obrączki były prezentem ufundowanym przez polską ludność Gdańska. Symbolizowały zaślubiny Polski z Bałtykiem. Wygrawerowano w nich napis „Gdańsk 10.2.1920 Puck”. Jedną z nich gen. Haller wrzucił kilka godzin później do Bałtyku podczas uroczystości w Pucku, natomiast drugą nosił 40 lat na palcu.

Jak Haller wrzucił pierścień do Zatoki Puckiej?

Zaślubiny odbyły się na terenie Morskiego Dywizjonu Lotniczego. Zobrazował je Wojciech Kossak. Ponad 100 lat temu Zatoka Pucka była skuta lodem. Generał wjechał na koniu na skraj zamarzniętej zatoki, a pierścień wrzucił w przerębel wyrąbany przez rybaków. Józef Haller w pamiętnikach wspomniał, że zanim pierścień wpadł do morza, potoczył się po lodzie. „Za pierścieniem pobiegło po lodowej tafli kilku Kaszubów, lecz żaden nie mógł uchwycić pierścienia, który wiernie połączył się z wodami Bałtyku – wspominał Haller – a na moje zapytanie: Czemuście go nie pochwycili? – odpowiedzieli proroczo: Będziemy go mieli w Szczecinie”.

Dostęp do morza

Symboliczne zaślubiny oznaczały odzyskanie przez Polskę dostępu do morza utraconego w wyniku rozbiorów. Powrót Polski nad Bałtyk był jednym z postanowień kończącego I wojnę światową traktatu wersalskiego z 28 czerwca 1919 r. Polska otrzymała 147 km pasa nadmorskiego. Morska granica przebiegała od Sopotu do Wierzchucina, na wysokości Jeziora Żarnowieckiego. Jedynym portem był Puck.

Pamiątkowy słup

Na brzegu odsłonięto i poświęcono pamiątkowy słup, na którym, od strony morza, umieszczono wizerunek orła Jagiellonów, a od strony lądu napis:„ Roku Pańskiego 1920, 10 lutego Wojsko Polskie z generałem Józefem Hallerem na czele objęło na wieczne posiadanie polskie morze”. Replika zniszczonego w 1939 r. słupa znajduje się w porcie rybackim, obok popiersia gen. Hallera. Co roku, w tym miejscu odbywają się rocznicowe uroczystości.

Szybkie pytania - Kuba Szmajkowski
Źródło: Zaślubiny Polski z morzem. Mijają 102 lata od odzyskania dostępu do Bałtyku